การวางแผนทรัพยากรมนุษย์คือการคาดการณ์ความต้องการบุคลากร เพื่อให้มั่นใจว่าองค์กรมีทีมงานที่มีศักยภาพและเพียงพอต่อการเติบโตทางธุรกิจ

อ่านบทความที่คุณอาจสนใจเพิ่มเติม:

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Planning: HRP) หรือบางคนอาจคุ้นเคยในชื่อของ การวางแผนกำลังคน (Manpower Planning) หรือการวางแผนการจ้างงาน (Employment Planning) สิ่งเหล่านี้เป็นกระบวนการสำคัญที่องค์กรใช้ในการคาดการณ์ความต้องการบุคลากรในอนาคต เพื่อให้มั่นใจได้ว่าองค์กรนั้นมีบุคลากรเพียงพอต่อการทำงาน มีความสามารถที่ต้องกับความต้องการของงาน และสามารถรองรับการเติบโตขององค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อสนับสนุนเป้าหมายทางธุรกิจและเพิ่มประสิทธิภาพให้แก่องค์กรได้

เป้าหมายหลักของการวางแผนทรัพยากรมนุษย์ คือ การสร้างความมั่นใจว่าองค์กรใรบุคลากรที่เหมาะสมกับงานทั้งในปัจจุบันและอนาคต นอกจากนี้ การวางแผนทรัพยากรมนุษย์จะต้องตระหนักถึงการใช้ประโยชน์ที่ตอบสนองต่อวัตถุประสงค์ขององค์กรในระยะสั้นและระยะยาวได้ดีที่สุด เพื่อทำให้องค์กรบรรลุเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความสำคัญของการวางแผนทรัพยากรมนุษย์

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์มีความสำคัญต่อความสำเร็จหรือความล้มเหลวขององค์กร เนื่องจากทรัพยากรมนุษย์เป็นหัวใจสำคัญที่ขับเคลื่อนกิจกรรมและเป้าหมายทางธุรกิจ หากการวางแผนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ องค์กรจะสามารถใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ได้อย่างเต็มศักยภาพ ในทางกลับกัน หากขาดการวางแผน อาจนำไปสู่ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อองค์กรในระยะยาว

กระบวนการวางแผนทรัพยากรมนุษย์

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์ มีกระบวนการที่สำคัญดังนี้

1. พิจารณาเป้าหมายและแผนขององค์กร

การพิจารณาเป้าหมายและแผนขององค์กร (Goals and Plan Organization) เป็นขั้นตอนแรกที่ HR ควรให้ความสำคัญ เพราะการวางแผนทรัพยากรมนุษย์ที่มีประสิทธิภาพต้องสอดคล้องกับวัตถุประสงค์หลักขององค์กร ดังนั้นการพิจารณาเป้าหมายและแผนขององค์กรจึงเป็นรากฐานสำคัญที่ช่วยให้ HR วางแผนทรัพยากรมนุษย์ได้อย่างเหมาะสม

2. คาดการณ์ความต้องการบุคลากรในอนาคต

คาดการณ์จำนวนและประเภทของบุคลากรที่ต้องการในอนาคต โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น แผนธุรกิจ การเติบโตขององค์กร และอัตราการลาออก (Turnover Rate) เพื่อพิจารณาความต้องการบุคลากรในระยะสั้นและระยะยาวตามเป้าหมายธุรกิจ

3. วิเคราะห์ความต้องการบุคลากรและกำลังคนที่มีอยู่ปัจจุบัน

การวิเคราะห์ความต้องการบุคลากรและกำลังคนที่มีอยู่ในปัจจุบัน เป็นกระบวนการสำคัญในการวางแผนทรัพยากรมนุษย์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อระบุช่องว่าง (Gap) ระหว่างความต้องการบุคลากรในอนาคตกับทรัพยากรที่องค์กรมีอยู่ในปัจจุบัน เพื่อวางแผนและดำเนินการอย่างเหมาะสม

4. วางแผนการดำเนินงานและกำหนดแผนพัฒนาทรัพยากรมนุษย์

การวางแผนการดำเนินงานและกำหนดแผนพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เป็นขั้นตอนที่สำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาศักยภาพของบุคลากรและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันขององค์กร ทั้งนี้ การกำหนดแผนพัฒนาทรัพยากรมนุษย์อาจรวมไปถึงการวางแผนการสรรหา และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่มีอยู่ในปัจจุบัน

5. ติดตามและประเมินผล

ขั้นตอนสุดท้ายของวางแผนทรัพยากรมนุษย์คือการติดตามและประเมินผล เพื่อตรวจสอบความคืบหน้าของแผนปฏิบัติงาน และประเมินผลว่าจุดใดควรมีการปรับปรุงหรือแก้ไข เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุผลสำเร็จอย่างสมบูรณ์

ปัจจัยที่มีผลต่อการวางแผนทรัพยากรมนุษย์

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์ผู้ประกอบการและ HR ควรคำนึงปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

ปัจจัยภายใน

การเปลี่ยนแปลงขององค์กร: เช่น การขยายธุรกิจ การปรับโครงสร้างองค์กร วัฒนธรรมองค์กร เป็นต้น
งบประมาณขององค์กร
กลยุทธ์ทางธุรกิจ: เช่น กลยุทธ์การเติบโต กลยุทธ์การขยายตลาด

ปัจจัยภายนอก

สภาพเศรษฐกิจ: ส่งผลต่อการจ้างงานและค่าแรงในตลาด
เทคโนโลยี: การนำเทคโนโลยีใหม่มาใช้ส่งผลต่อทักษะที่จำเป็น
กฎหมายและข้อบังคับ: ข้อกำหนดด้านแรงงานที่องค์กรต้องปฏิบัติตาม

ประโยชน์ของการวางแผนทรัพยากรมนุษย์

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์เรียกได้ว่ามีประโยชน์ต่อทุกประเภทองค์กรตั้งแต่องค์กรขนาดเล็กไปจนถึงองค์กรขนาดใหญ่ เพราะช่วยให้องค์กรสามารถคาดการณ์ทรัพยากรมนุษย์ภายในองค์กรทั้งระยะสั้นและระยะยาว ดังนี้

ทำให้องค์กรทราบถึงความต้องการด้านบุคลากรในระยะยาว
ทำให้องค์กรสามารถสรรหาบุคลากรได้ตรงตามความต้องการ
สนับสนุนการขยายและปรับปรุงองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ
เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันทางธุรกิจ
ช่วยรักษาทรัพยากรมนุษย์ที่มีความสามารถไว้กับองค์กร

สรุปกระบวนวางแผนทรัพยากรมนุษย์ ฉบับ HR มืออาชีพ

การวางแผนทรัพยากรมนุษย์เป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการจัดการบุคลากรในองค์กร เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงในอนาคต และสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันทางธุรกิจ