HR ควรรู้! วันหยุดประเพณีคืออะไร? กำหนดอย่างไรให้ไม่ขัดต่อกฎหมายแรงงาน? เจาะลึกวันหยุดประเพณีที่ HR และนายจ้างห้ามพลาด
อ่านบทความที่คุณอาจสนใจเพิ่มเติม:
- ปฏิทินวันหยุด 2568 วันหยุดยาว วันหยุดพิเศษวันไหนบ้าง
- Q&A ลูกจ้างทำงานวันหยุด ต้องได้รับค่าจ้างวันหยุดเท่าไหร่?
- Q&A กฎหมายแรงงาน พนักงานรายวันได้ค่าแรงวันหยุดนักขัตฤกษ์ไหม
วันหยุดประเพณีตามกฎหมายคืออะไร
วันหยุดประเพณีตามกฎหมาย หมายถึง วันหยุดที่กำหนดไว้ใน พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 โดยให้นายจ้างจัดให้ลูกจ้างได้หยุดงานอย่างน้อย 13 วันต่อปี รวมถึงวันแรงงานแห่งชาติ ซึ่งการกำหนดวันหยุดนั้นจะพิจารณาจากวันหยุดราชการ วันหยุดทางศาสนา หรือวันสำคัญตามประเพณีท้องถิ่น โดยนายจ้างสามารถกำหนดวันหยุดเหล่านี้ได้ตามที่เหมาะสมกับกิจการขององค์กร
ทั้งนี้วันหยุดตามประเพณีนั้นนายจ้างหรือ HR จะต้องปิดประกาศให้ลูกจ้างหรือพนักงานทราบล่วงหน้าเกี่ยวกับการกำหนดวันหยุดตามประเพณีของบริษัท
วันหยุดประเพณีไม่น้อยกว่า 13 วัน
ตามกฎหมายแรงงานกำหนดให้นายจ้างต้องจัดให้พนักงานได้หยุดงานตามประเพณี ปีละไม่น้อยกว่า 13 วัน โดยต้องรวมวันแรงงานแห่งชาติ (1 พฤษภาคม) เข้าไปด้วย นอกจากนี้ นายจ้างยังสามารถเลือกวันหยุดเพิ่มเติมได้จากวันหยุดราชการประจำปี วันหยุดทางศาสนา หรือวันสำคัญตามประเพณีท้องถิ่น ส่วนในกรณีที่วันหยุดตามประเพณีวันใดตรงกับวันหยุดประจำสัปดาห์ของพนักงาน ตามกฎหมายจะกำหนดให้หยุดชดเชยในวันทำงานถัดไป สำหรับงานในกิจการโรงแรม สถานมหรสพ ร้านขายอาหาร ร้านขายเครื่องดื่ม ฯลฯ อาจตกลงกันหยุดวันอื่นชดเชยวันหยุดตามประเพณี หรือจ่ายค่าทำงานในวันหยุดให้ก็ได้
ทั้งนี้ วันหยุดตามประเพณีในบางบริษัทอาจมากกว่า 13 วัน หรือต่างไปจากปฏิทินปกติ ซึ่งจะขึ้นอยู่กับข้อตกลงระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง เช่น ในกรณีที่วันสงกรานต์ตรงกับวันเสาร์-อาทิตย์ บริษัทส่วนใหญ่อาจชดเชยวันหยุดเพิ่มอีก 2 วัน แต่บางแห่งอาจให้หยุดเพิ่มเพียง 1 วัน ซึ่งถือว่าไม่ผิดกฎหมาย
การกำหนดวันหยุดที่ยืดหยุ่นนี้ช่วยให้เกิดความสมดุลระหว่างความต้องการของลูกจ้างและข้อจำกัดขององค์กร ขึ้นอยู่กับข้อตกลงที่ทั้งสองฝ่ายยอมรับร่วมกัน
ทำไม HR ต้องกำหนดวันหยุดประเพณี
การกำหนดวันหยุดประเพณีอย่างถูกต้องมีความสำคัญในหลายด้าน ทั้งในแง่ของกฎหมายและการบริหารองค์กรดังนี้
1. ปฏิบัติตามกฎหมายแรงงาน
การกำหนดวันหยุดประเพณีไม่น้อยกว่า 13 วัน เป็นการปฏิบัติตามกฎหมายแรงงานที่มีผลบังคับใช้ทั่วประเทศ หากนายจ้างไม่ปฏิบัติตาม อาจส่งผลให้ถูกดำเนินคดีทางกฎหมายหรือได้รับบทลงโทษ
2. สร้างสมดุลระหว่างการทำงานและการพักผ่อน
วันหยุดช่วยให้พนักงานมีโอกาสพักผ่อนและใช้เวลากับครอบครัว การกำหนดวันหยุดที่เหมาะสมจะช่วยลดความเหนื่อยล้าและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานในระยะยาว
3. ส่งเสริมความพึงพอใจในองค์กร
การมอบสิทธิวันหยุดที่เป็นธรรมและสอดคล้องกับวัฒนธรรมของพนักงาน ช่วยให้พนักงานรู้สึกว่าองค์กรให้ความสำคัญกับความสุขและความเป็นอยู่ที่ดี
4. เพิ่มความยืดหยุ่นในองค์กร
สำหรับองค์กรที่มีพนักงานหลากหลายวัฒนธรรมหรือศาสนา HR สามารถกำหนดวันหยุดพิเศษที่สอดคล้องกับความเชื่อหรือความจำเป็นเฉพาะของพนักงานแต่ละกลุ่มได้ เช่น วันคริสต์มาสหรือวันฮารีรายอ
สรุปวันหยุดประเพณีคืออะไร? กำหนดอย่างไรให้ไม่ขัดกฎหมาย?
การกำหนดวันหยุดตามประเพณีนั้น นายจ้างเป็นผู้พิจารณากำหนดวันหยุดประเพณีไม่น้อยกว่า 13 วันต่อปี โดยรวมวันแรงงานแห่งชาติ โดยอาจพิจารณาจากวันหยุดราชการประจำปี วันหยุดทางศาสนา หรือขนบธรรมเนียมประเพณีท้องถิ่น
วันหยุดประเพณีไม่เพียงแต่เป็นสิทธิพื้นฐานของพนักงาน แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างความสัมพันธ์อันดีและเพิ่มประสิทธิภาพในองค์กร การกำหนดวันหยุดประเพณีให้สอดคล้องกับกฎหมายและความเหมาะสมขององค์กรจึงเป็นหน้าที่สำคัญของ HR ที่ช่วยรักษาสมดุลระหว่างการปฏิบัติตามข้อบังคับและความพึงพอใจของพนักงาน