สวัสดิการเป็นสิ่งสำคัญพื้นฐานที่นายจ้างควรจัดให้มี โดยสวัสดิการคืออะไร มีกี่ประเภท มีอะไรบ้างที่เป็นสวัสดิการตามกฎหมาย และนอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนด ไปดูกันเลย

อ่านบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม:

สวัสดิการคืออะไร

สวัสดิการหรือสวัสดิการแรงงาน คือ การดำเนินการต่างๆ ที่มีเป้าหมายเพื่อให้ลูกจ้างมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี ทั้งในด้านกายและใจ มีสุขภาพดี ปลอดภัยในการทำงาน มีความก้าวหน้า และมีความมั่นคงในชีวิต รวมถึงครอบครัวของลูกจ้างด้วย การดำเนินการเพื่อจัดสวัสดิการในสถานประกอบการนั้น กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานมีภารกิจ 3 ประการ ได้แก่:

กำหนดและพัฒนารูปแบบการจัดสวัสดิการ
ส่งเสริม สนับสนุน และดำเนินการให้มีการจัดสวัสดิการ
ปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

สวัสดิการมีกี่ประเภท

การกำหนดและพัฒนารูปแบบการจัดสวัสดิการนี้ สวัสดิการแรงงานได้ถูกจัดแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ

สวัสดิการแรงงานตามที่กฎหมายกำหนด
สวัสดิการแรงงานนอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนด

โดยรายละเอียดของทั้ง 2 สวัสดิการนั้นมีรายละเอียดดังนี้

สวัสดิการแรงงานตามที่กฎหมายกำหนด

สวัสดิการตามที่กฎหมายกำหนด เป็นสวัสดิการพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับลูกจ้างหรือพนักงานในสถานประกอบการ

ข้อ 1 สิ่งที่นายจ้างจัดให้มี

ในสถานที่ทำงานของลูกจ้าง ให้นายจ้างจัดให้มีน้ำดื่มสะอาด และห้องน้ำ ตามรายละเอียดดังนี้

น้ำดื่มสะอาด: นายจ้างต้องจัดน้ำดื่มสะอาดให้ไม่น้อยกว่าหนึ่งจุดสำหรับลูกจ้างทุก 40 คน และเพิ่มขึ้นตามอัตราส่วน ซึ่งเศษของ 40 คนนั้น หากเกิน 20 คนให้ถือเป็น 40 คน
ห้องน้ำและห้องส้วม: นายจ้างต้องจัดห้องน้ำและห้องส้วมแยกสำหรับลูกจ้างชายและหญิง ตามจำนวนและรูปแบบที่กฎหมายกำหนด และต้องดูแลความสะอาดทุกวัน นอกจากนี้ หากมีลูกจ้างที่เป็นคนพิการ นายจ้างต้องจัดห้องน้ำและห้องส้วมแยกสำหรับคนพิการโดยเฉพาะ

ข้อ 2 สิ่งจำเป็นในการปฐมพยาบาลและการรักษาพยาบาล

ในสถานที่ทำงานของลูกจ้าง ให้นายจ้างจัดให้มีสิ่งจำเป็นในการปฐมพยาบาลและการรักษาพยาบาล ดังต่อไปนี้

2.1 สถานที่ทำงานที่มีพนักงานตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป

สถานที่ทำงานที่มีลูกจ้างหรือพนักงานตั้งแต่สิบคนขึ้นไป ต้องจัดให้มีเวชภัณฑ์และยาเพื่อใช้ในการปฐมพยาบาลในจำนวนที่เพียงพอ ได้แก่ กรรไกร แก้วยาน้ำ/แก้วยาเม็ด เข็มกลัด ถ้วยน้ำ ที่ป้ายยา ปรอทวัดไข้ ปากคีบปลายทู่ ผ้าพันยืด ผ้าสามเหลี่ยม สายยางรัดห้ามเลือด สำลี/ผ้าก๊อซ/ผ้าพันแผล/ผ้ายางปลาสเตอร์ปิดแผล หลอดหยดยา ขี้ผึ้งแก้ปวดบวม ทิงเจอร์ไอโอดีน หรือโพวิโดน-ไอโอดีน น้ำยาโพวิโดน-ไอโอดีน ชนิดฟอกแผล ผงน้ำตาลเกลือแร่ ยาแก้ผดผื่นที่ไม่ได้มาจากการติดเชื้อ ยาแก้แพ้ ยาทาแก้ผดผื่นคัน ยาธาตุน้ำแดง ยาบรรเทาปวดลดไข้ ยารักษาแผลน้ำร้อนลวก ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เหล้าแอมโมเนียหอม แอลกอฮอล์เช็ดแผล ขี้ผึ้งป้ายตา ถ้วยล้างตา น้ำกรดบอริคล้างตา ยาหยอดตา

2.2 สถานที่ทำงานที่มีพนักงานตั้งแต่ 200 คนขึ้นไป

สถานที่ทำงานที่มีลูกจ้างหรือพนักงานทำงานในขณะเดียวกันตั้งแต่ 200 คนขึ้นไป ต้องจัดให้มีรายละเอียดดังนี้

เวชภัณฑ์และยาเพื่อใช้ในการปฐมพยาบาลตาม 2.1
ห้องรักษาพยาบาลพร้อมเตียงอย่างน้อย 1 เตียง เวชภัณฑ์และยานอกจากที่ระบุไว้ใน 2.1 ตามความจำเป็นและเพียงพอแก่การรักษาพยาบาล เบื้องต้น
มีพยาบาลตั้งแต่ระดับพยาบาลเทคนิคขึ้นไปประจำอย่างน้อย 1 คนตลอดเวลาทำงาน
มีแพทย์แผนปัจจุบันชั้นหนึ่งอย่างน้อย 1 คน เพื่อตรวจรักษาพยาบาลไม่น้อยกว่าสัปดาห์ละ 2 ครั้ง รวมเวลาไม่น้อยกว่าสัปดาห์ละ 6 ชั่วโมงในเวลาทำงาน

2.3 สถานที่ทำงานที่มีพนักงานตั้งแต่ 1,000 คนขึ้นไป

สถานที่ทำงานที่มีลูกจ้างทำงานในขณะเดียวกันตั้งแต่หนึ่ง 1,000 คนขึ้นไป ต้องจัดให้มีรายละเอียดดังนี้

เวชภัณฑ์และยาเพื่อใช้ในการปฐมพยาบาลตาม 2.1
ห้องรักษาพยาบาลพร้อมเตียงอย่างน้อย 1 เตียง เวชภัณฑ์และยานอกจากที่ระบุไว้ใน 2.1 ตามความจำเป็นและเพียงพอแก่การรักษาพยาบาล เบื้องต้น
มีพยาบาลตั้งแต่ระดับพยาบาลเทคนิคขึ้นไปประจำอย่างน้อย 2 คนตลอดเวลาทำงาน
มีแพทย์แผนปัจจุบันชั้นหนึ่งอย่างน้อย 1 คน เพื่อตรวจรักษาพยาบาลไม่น้อยกว่าสัปดาห์ละ 2 ครั้ง รวมเวลาไม่น้อยกว่าสัปดาห์ละ 6 ชั่วโมงในเวลาทำงาน
ยานพาหนะซึ่งพร้อมที่จะนำลูกจ้างส่งสถานพยาบาลเพื่อให้การรักษาพยาบาลได้ โดยพลัน

ข้อ 3 นายจ้างอาจทำความตกลงเพื่อส่งลูกจ้างเข้ารับการรักษาพยาบาลกับสถานพยาบาล

นายจ้างอาจทำความตกลงเพื่อส่งลูกจ้างเข้ารับการรักษาพยาบาลกับสถานพยาบาล ที่เปิดบริการตลอด 24 ชั่วโมงและเป็นสถานพยาบาลที่นายจ้างอาจนำลูกจ้าง ส่งเข้ารับการ รักษาพยาบาลได้โดยความสะดวกและรวดเร็ว แทนการจัดให้มีแพทย์ตามข้อ 2.2 หรือข้อ 2.3 ได้โดยต้องได้รับอนุญาตจากอธิบดีหรือผู้ซึ่งอธิบดี มอบหมาย

สวัสดิการแรงงานนอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนด

สวัสดิการนอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนด หมายถึง สวัสดิการหรือผลประโยชน์เพิ่มเติมที่นายจ้างมอบให้แก่พนักงาน นอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนดไว้ โดยวัตถุประสงค์ของสวัสดิการนอกเหนือกฎหมายคือเพื่อดึงดูดและรักษาพนักงานที่มีความสามารถ สร้างขวัญกำลังใจในการทำงานให้แก่พนักงาน และส่งเสริมสุขภาพ ความเป็นอยู่ที่ดีให้แก่พนักงาน โดยสวัสดิการนอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนดแบ่งออกเป็น 6 หมวดใหญ่ ๆ ดังนี้

1. สวัสดิการที่มุ่งพัฒนาลูกจ้าง

การส่งเสริมการศึกษาทั้งในและนอกเวลาทำงาน
การจัดตั้งโรงเรียนในโรงงาน
การอบรมความรู้เกี่ยวกับการทำงานทั้งในและนอกสถานที่ทำงาน
การจัดให้มีห้องสมุด หรือมุมอ่านหนังสือเป็นต้น

2. สวัสดิการที่ช่วยเหลือในเรื่องค่าครองชีพ

การจัดตั้งร้านค้าสวัสดิการหรือสหกรณ์ร้านค้า
การให้เงินช่วยเหลือต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานบวช งานศพ
การจัดชุดทำงาน
การจัดหอพัก
การจัดให้มีรถรับ-ส่งพนักงาน
เงินโบนัส ค่าครองชีพ เบี้ยขยัน ค่าเข้ากะ

3. สวัสดิการที่ช่วยเหลือการออมของลูกจ้าง

สหกรณ์ออมทรัพย์
กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

4. สวัสดิการที่พัฒนาสถาบันครอบครัวของลูกจ้าง

การจัดสถานเลี้ยงดูบุตรของลูกจ้าง
การช่วยค่ารักษาพยาบาลบุคคลในครอบครัว
การช่วยเหลือค่าเล่าเรียนบุตรของลูกจ้าง
การประกันชีวิตให้กับลูกจ้าง

5. สวัสดิการที่ส่งเสริมความมั่นคงในอนาคต

เงินบำเหน็จ
เงินรางวัลทำงานนาน
ให้ลูกจ้างซื้อหุ้นของบริษัท
กองทุนฌาปนกิจ
เงินกู้เพื่อสวัสดิการที่พักอาศัย

6. สวัสดิการนันทนาการและสุขภาพอนามัย

การจัดทัศนศึกษา
การแข่งขันกีฬา
การจัดงานเลี้ยงสังสรรค์พนักงาน
การให้ความรู้เรื่องสุขภาพอนามัย

สรุปสวัสดิการคืออะไร มีกี่ประเภท อะไรบ้าง

สวัสดิการ คือ การดำเนินการต่างๆ ที่มีเป้าหมายเพื่อให้ลูกจ้างมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี ทั้งในด้านกายและใจ มีสุขภาพดี ปลอดภัยในการทำงาน โดยสวัสดิการนั้นจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ สวัสดิการแรงงานตามที่กฎหมายกำหนด และสวัสดิการแรงงานนอกเหนือจากที่กฎหมายกำหนด