“แรงงาน” เรียกได้ว่าเป็นฟันเฟืองสำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจ แต่หากเกิดปัญหาขาดแคลนแรงงาน ผู้ประกอบการควรจะรับมืออย่างไร บทความนี้มีแนวทางการรับมือมาฝาก

อ่านบทความที่คุณอาจสนใจเพิ่มเติม:

ขาดแคลนแรงงาน

การขาดแคลนแรงงานเป็นปัญหาที่มีความหลากหลายในประเทศทั่วโลกและไม่ยกเว้นประเทศไทยด้วย ปัญหานี้มีผลกระทบต่อการเติบโตของเศรษฐกิจและพัฒนาของประเทศในทุก ๆ ด้าน นอกจากนี้ยังส่งผลต่อภาวะความเสี่ยงในการดำเนินธุรกิจและการลงทุนในระยะยาว

การขับเคลื่อนธุรกิจเพื่อก้าวไปข้างหน้านั้น ขึ้นอยู่กับแรงงานเป็นอย่างมาก เพราะแรงงานเป็นปัจจัยสำคัญในกระบวนการผลิต การบริการ และอื่น ๆ ซึ่งการมีแรงงานที่มีความสามารถและมีแรงงานที่เพียงพอนั้นทำให้ธุรกิจสามารถดำเนินกิจการได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สาเหตุของการขาดแคลนแรงงานในไทย

ทั้งที่จำนวนประชากรในไทยมีหลายสิบล้านคน แต่ก็ยังขาดแคลนแรงงานอยู่ ซึ่งการขาดแคลนแรงงานในประเทศไทยเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุที่ซับซ้อนและมีความหลากหลาย โดยสาเหตุหลักของการขาดแคลนแรงงานในไทย มีดังนี้

อัตราการเกิดที่ต่ำลง

ข้อมูลอัตราการเพิ่มประชากรในช่วงปี 2562 – 2564 ของสำนักสถิติแห่งชาติ มีอัตราการเพิ่มขึ้นคือ 0.22, -0.56 และ -0.02 ตามลำดับ หลาย ๆ คนอาจคิดว่าอัตราการเกิดต่ำลงนั้น ไม่ได้มีผลกับตลาดแรงงาน แต่ทราบหรือไม่ว่าในระยะยาวแล้ว มีผู้เกษียณอายุทุกปี และผู้จบใหม่ที่พร้อมทำงานก็มีอัตราลดลงเรื่อย ๆ

ขาดแคลนแรงงานที่มีทักษะและมีฝีมือ

การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีและเศรษฐกิจ ทำให้แรงงานไทยบางส่วนขาดทักษะที่จำเป็นในการทำงานในภาคธุรกิจสมัยใหม่ ทักษะที่จำเป็นในการทำงานในภาคธุรกิจสมัยใหม่ ได้แก่ ทักษะด้านเทคโนโลยี ทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ และทักษะด้านภาษา แรงงานไทยบางส่วนขาดทักษะเหล่านี้ ทำให้ไม่สามารถทำงานในภาคธุรกิจสมัยใหม่ได้ อีกทั้งในช่วงสถานการณ์โควิด19 ก็มีแรงงานบางส่วนกลับสู่บ้านเกิด บางส่วนที่ตั้งตัวได้ในภาคการเกษตรก็ไม่ได้กลับมาเป็นแรงงานให้กับภาคอุตสาหกรรม

การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร

ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุมากขึ้น ส่งผลให้จำนวนแรงงานวัยแรงงานลดลง ปัญหานี้เกิดจากอัตราการเกิดที่ลดลง และอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ประชากรวัยแรงงานในประเทศไทยมีจำนวนลดลงอย่างต่อเนื่อง

ไม่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

ไม่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างจริงจังส่งผลให้เกิดการขาดแคลนแรงงานในไทย ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนั้นมีบทบาทสำคัญในการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงาน แต่ที่ผ่านมา ยังไม่ได้รับความร่วมมืออย่างจริงจังจากทุกภาคส่วน ทำให้ไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แนวทางรับมือปัญหาขาดแคลนแรงงาน

การรับมือกับปัญหาขาดแคลนแรงงานทำให้ผู้ประกอบการต้องพิจารณาและดำเนินการตามแนวทางที่เหมาะสมเพื่อสร้างสภาพทำงานที่ดีและสามารถดึงดูดแรงงานได้มากขึ้น มีดังนี้

พัฒนาทักษะแรงงาน

ผู้ประกอบการควรพัฒนาทักษะแรงงานให้กับพนักงานที่มีอยู่ เพื่อให้พนักงานมีทักษะที่จำเป็นในการทำงานในยุคปัจจุบัน ผู้ประกอบการสามารถดำเนินการได้หลายวิธี เช่น การจัดอบรมหลักสูตรระยะสั้นและระยะยาว การจ้างผู้เชี่ยวชาญมาสอน หรือมอบหมายงานที่มีความท้าทายให้กับพนักงาน เป็นต้น

ปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงาน

ผู้ประกอบการควรปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงานให้สอดคล้องกับสถานการณ์การขาดแคลนแรงงาน เช่น การทำงานออนไลน์หรือ Work From Home ช่วยสร้างความยืดยุ่นในการทำงาน และการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการทำงาน การนำเทคโนโลยีมาช่วยในกระบวนการทำงานสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานที่เพิ่มมากขึ้น

ปรับปรุงสภาพการทำงาน

ผู้ประกอบการควรปรับปรุงสภาพการทำงานให้ดึงดูดแรงงาน เช่น เพิ่มค่าจ้างแรงงาน ปรับปรุงสวัสดิการพนักงาน ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยและสุขภาพอนามัยในการทำงาน

นำเทคโนโลยีเข้ามาช่วย

ผู้ประกอบการควรพิจารณานำเทคโนโลยีมาใช้ในการทำงานมากขึ้น เพื่อทดแทนแรงงานบางส่วน เช่น การใช้หุ่นยนต์อัตโนมัติ (Robotics) การใช้ปัญญาประดิษฐ์หรือ AI (Artificial Intelligence) หรือการใช้ซอฟต์แวร์อัตโนมัติ (Automation) เป็นต้น

ผลักดันองค์กรสู่วัฒนธรรม Multi-tasking Skill

การผลักดันองค์กรสู่วัฒนธรรม Multi-tasking Skill (ทักษะการทำงานหลายงานพร้อมกัน) มีผลที่สำคัญในการเสริมสร้างความยืดหยุ่นและปรับตัวในสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในโลกธุรกิจที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

สรุปแนวทางรับมือปัญหาขาดแคลนแรงงาน สำหรับผู้ประกอบการ

แนวทางเหล่านี้เป็นเพียงแนวทางเบื้องต้นที่ผู้ประกอบการสามารถนำไปปรับใช้ตามความเหมาะสมกับสถานการณ์และลักษณะธุรกิจของตนเอง ผู้ประกอบการควรพิจารณาแนวทางที่เหมาะสมที่สุดสำหรับธุรกิจของตน เพื่อให้สามารถดำเนินธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพท่ามกลางปัญหาการขาดแคลนแรงงาน