จะจ่ายเงินโบนัสให้พนักงาน แต่ไม่รู้จะต้องใช้หลักเกณฑ์ไหนดี ตามมาหาคำตอบในบทความนี้ได้เลย
บทความเกี่ยวข้องที่คุณอาจสนใจ :
- HR ห้ามพลาด! วิธีคิดโบนัสให้กับพนักงานอย่างมีประสิทธิภาพ
- สวัสดิการที่ทุกบริษัทต้องมีตามกฎหมายแรงงาน
- สวัสดิการ คืออะไร สำคัญอย่างไรกับพนักงานและองค์กร
- 10 สวัสดิการที่ “พนักงาน” ให้ความสำคัญมากที่สุด
เงินโบนัสคืออะไร จำเป็นต้องจ่ายไหม?
เงินโบนัส (Bonus) คือ จำนวนเงินเพิ่มเติมที่พนักงานได้รับนอกเหนือจากเงินเดือนหรือรายได้ปกติในบางกรณี โบนัสมักจะมีลักษณะและวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสถานประกอบการหรือหน่วยงานที่ให้โบนัสนั้น ๆ โดยบางครั้งโบนัสอาจจะเป็นส่วนแรกของผลตอบแทนที่คนทำงานได้รับจากการทำงานเป็นระยะเวลาหนึ่ง เช่น โบนัสประจำปีหรือโบนัสเป็นรางวัลสำหรับการทำงานดี เป็นต้น โดยเงินโบนัสสามารถแยกตามวัตถุประสงค์หรือหลักเกณฑ์ได้เป็นรูปแบบดังนี้
รูปแบบการจ่ายเงินโบนัส
โบนัสประจำปี (Annual Bonus)
โบนัสที่บริษัทหรือองค์กรจ่ายให้พนักงานในสิ้นปีหรือระยะเวลาที่กำหนด โดยมักจะขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพการทำงานของพนักงานและประสิทธิผลทางธุรกิจของบริษัท
โบนัสการทำงานดี (Performance Bonus)
เป็นโบนัสที่จ่ายให้กับพนักงานที่ทำงานดีเกินความคาดหวัง โดยมักจะคำนึงถึงผลงานและคุณลักษณะการทำงานของพนักงาน
โบนัสการประสานงาน (Team Bonus)
โบนัสที่เกี่ยวข้องกับการทำงานร่วมกับทีม โดยมักจะมอบให้ทีมหรือกลุ่มงานที่มีผลงานดี
โบนัสความสมัครใจ (Retention Bonus)
โบนัสที่มุ่งเน้นให้พนักงานอยู่ในบริษัทหรือองค์กรต่อไปโดยช่วยในการรักษาความเชี่ยวชาญหรือประสบการณ์ของพนักงาน
โบนัสเนื้อหางานพิเศษ (Special Project Bonus)
เมื่อพนักงานทำโปรเจกต์หรืองานพิเศษที่เกี่ยวข้องกับบริษัท โบนัสนี้อาจจะมอบให้ในโอกาสพิเศษ
โบนัสการสร้างรายได้ (Revenue Bonus)
โบนัสที่เชื่อมโยงกับยอดขายหรือรายได้ที่พนักงานสร้างขึ้น
โบนัสการส่งเสริม (Incentive Bonus)
โบนัสที่มอบให้เพื่อประสิทธิภาพการทำงานเพิ่มขึ้น เช่น โบนัสสำหรับการซื้อขายสินค้าหรือบริการในบริษัท
โบนัสการเสนอแนะ (Referral Bonus)
โบนัสที่มอบให้พนักงานที่แนะนำคนอื่นมาทำงานในบริษัท
การได้รับเงินโบนัสอาจจำเป็นต้องคำนึงถึงเงื่อนไขและข้อกำหนดที่ระบุไว้ในสัญญาหรือนโยบายของบริษัท เพราะเงินโบนัส มักจะมีการหักภาษีและค่าประกันสังคมตามกฎหมายด้วย
เงินโบนัส จำเป็นต้องจ่ายหรือไม่?
เงินโบนัสไม่ใช่เงินที่กฎหมายกำหนดให้นายจ้างต้องจ่ายให้กับลูกจ้าง เมื่อนายจ้างไม่จ่ายโบนัสให้กับลูกจ้าง ก็ไม่ได้ผิดกฎหมายใดๆ เพราะแต่ละบริษัท อาจมีเหตุผลในการไม่จ่ายเงินโบนัสนั้น เช่น การที่บริษัทมีผลประกอบการไม่ถึงตามเป้าหมาย กิจกรรมต่างๆ ที่มอบหมายให้กับพนักงานไม่ถึงตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ เป็นต้น
แต่หากบริษัทหรือองค์กรมีข้อกำหนด เงื่อนไขที่ระบุไว้ในสัญญา นโยบายของบริษัท หรือกฎหมายที่ใช้บังคับแล้ว ก็จำเป็นต้องทำตามเงื่อนไขที่ได้ระบุไว้ในสัญญา หรือตามข้อกำหนดที่ได้กำหนดไว้ด้วย ยกตัวอย่างเช่น
- สัญญาการจ้างงาน : ถ้าในสัญญาการจ้างงานระบุไว้ว่าพนักงานจะได้รับเงินโบนัสในบางเงื่อนไขหรือกรณีที่เป็นไปตามผลงาน เมื่อเงื่อนไขเหล่านี้ได้รับการปฏิบัติและสอดคล้องกับสัญญา บริษัทจะต้องจ่ายเงินโบนัสตามที่ระบุไว้ในสัญญา
- นโยบายของบริษัท : บริษัทอาจมีนโยบายเกี่ยวกับเงินโบนัสที่จัดทำขึ้นเพื่อระบุเงื่อนไขและวิธีการจ่ายโบนัส พนักงานควรทราบและเข้าใจนโยบายนี้ และบริษัทจะต้องปฏิบัติตามนโยบายที่ตั้งไว้เว้นแต่กรณีที่มีข้อยกเว้นที่ระบุไว้ในนโยบาย
ดังนั้น การจ่ายเงินโบนัสขึ้นอยู่กับตัวแปรหลายอย่าง รวมถึงสัญญาการจ้างงานและนโยบายของบริษัท การที่เงินโบนัสจะจ่ายหรือไม่จ่ายขึ้นอยู่กับการปฏิบัติตามเงื่อนไขและข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องในแต่ละกรณีนั่นเอง
แต่สำหรับมุมมองของพนักงานแล้ว การจ่ายเงินโบนัสเป็นสิ่งที่เหล่ามนุษย์เงินเดือนเฝ้ารอกันตลอดเวลาการทำงานหนักมาทั้งปี จึงทำให้การจ่ายเงินโบนัสสามารถเป็นสิ่งจูงใจ เพื่อเพิ่มกำลังใจให้กับพนักงานได้
ข้อดีของการจ่ายเงินโบนัสให้พนักงาน
การจ่ายเงินโบนัสมีข้อดีหลายประการสำหรับทั้งพนักงานและบริษัท ดังนี้:
เป็นส่วนตอบแทนเพิ่มเติม : การรับเงินโบนัสช่วยเพิ่มรายได้ของพนักงานเหนือเงินเดือนหรือรายได้ปกติ ซึ่งสามารถช่วยเพิ่มความมั่นใจในเรื่องการเงินและช่วยให้พนักงานมีโอกาสมีชีวิตที่มีคุณภาพมากขึ้น
ส่งเสริมการทำงานดี : การมอบเงินโบนัสเป็นวิธีที่บริษัทสามารถส่งเสริมพนักงานให้ทำงานดีและมุ่งสู่ผลงานที่ดีขึ้น เนื่องจากพนักงานมักจะพยายามทำงานเพิ่มเติมเมื่อมีโอกาสได้รับเงินโบนัส
เพิ่มความพึงพอใจ : การได้รับเงินโบนัสที่ตรงตามผลงานหรือความสำเร็จที่ได้ทำไปแล้วช่วยเสริมความพึงพอใจของพนักงานในการทำงานและบริษัท นี่อาจช่วยให้พนักงานมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น
ช่วยรักษาพนักงาน : การจ่ายเงินโบนัสอาจช่วยในการรักษาพนักงานที่มีความสามารถและประสบการณ์มากๆ โดยลดความเสี่ยงที่พนักงานจะออกจากบริษัทไปทำงานในบริษัทคู่แรก
สร้างแรงจูงใจพนักงาน : การมีโอกาสในการได้รับเงินโบนัสสามารถทำให้พนักงานมีแรงจูงใจในการทำงานอย่างเสมอ และพร้อมที่จะพยายามทำงานให้ดียิ่งขึ้น
ได้ประสิทธิภาพในการทำงาน : เงินโบนัสอาจเป็นสัญญาลักษณะเป้าหมายที่ช่วยให้พนักงานมุ่งเน้นที่การทำงานและผลการทำงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งส่งผลให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น
เพิ่มความเชื่อมั่นในบริษัท : การมอบเงินโบนัสตามความสมารถและผลงานของพนักงานช่วยสร้างความเชื่อมั่นในบริษัทและรู้สึกว่าพวกเขาได้รับการรับรองในการทำงานของตน
สร้างสรรค์และแรงจูงใจในทีมงาน : โบนัสที่มอบให้เป็นรางวัลสำหรับทีมงานที่มีผลงานดีสามารถสร้างความสร้างสรรค์และแรงจูงใจในทีมงาน ทำให้ทีมงานทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
สรุปหลักเกณฑ์การจ่ายเงินบัสให้กับพนักงาน
โดยทั่วไปแล้ว เงินโบนัสมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการทำงานดีและสร้างสรรค์แรงจูงใจให้กับพนักงาน โดยมักจะอยู่ในรูปแบบของสวัสดิการบริษัท แต่การจ่ายเงินโบนัสนั้น เจ้าของธุรกิจ หรือองค์กรควรมีการวางแผนค่าใช้จ่ายต่างๆ ไว้ล่วงหน้าอย่างรอบคอบและเหมาะสม เพื่อให้ถูกหลักเกณฑ์ในเรื่องของภาษี และกรมสรรพากรด้วย